نشتی معده یکی از عوارض اسلیو معده محسوب می شود و به معنی وجود سوراخ یا درز کوچکی در کیسه ی جدید معده و خروج شیره گوارشی از معده به درون شکم می باشد.
علائم نشتی اسلیو معده کدامند؟
برخی از شایع ترین علائم و نشانه های نشتی اسلیو معده عبارت است از:
· افزایش ضربان قلب
· تنگی نفس
· درد در ناحیه شکم
· درد در قفسه سینه
· شانه درد
· سرگیجه
· تب
· احساس بیماری و نگرانی
در صورتی که پس از جراحی اسلیو معده به هر یک از علائم نشتی اسلیو معده دچار شدید سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
تشخیص و درمان نشتی اسلیو معده
تشخیص نشتی اسلیو معده از طریق آزمایش دستگاه گوارش فوقانی(GI) یا سی تی اسکن انجام می شود. در هر دو روش بیمار مایعی به نام کنتراست می نوشد و سپس از طریق عکس های ایکس ری مشخص می شود که آیا کنتراست از معده نشت کرده یا خیر. اگر بیمار علائم نشتی در اسلیو معده را داشته باشد ولی آزمایشات چیزی نشان ندهند، ممکن است جراح لاغری دستور یک عمل اورژانسی را برای پیدا کردن نشتی بدهد.
نشتی بای پس معده
بای پس معده یکی از متداول ترین جراحی های لاغری است. طی جراحی بای پس معده، بخش پایینی معده کنار گذاشته می شود و تنها قسمت بالای معده باقی می ماند. بخش اول روده کوچک بریده می شود. ابتدای آن به کیسه جدید معده متصل می شود که به این نقطه تلاقی، یک آناستوموز می گویند. انتهای این لوله نیز به بقیه روده کوچک وصل می شود و یک آناستوموز دیگر می سازد.
جراح لاغری در صورتی عمل بای پس معده را توصیه می کند که بیمار دارای شاخص توده بدنی(BMI) 40 به بالا و یا ۳۵ به بالا به همراه بیماری های مرتبط با چاقی باشد. شاخص توده بدنی بالای ۴۰ به این معناست که فرد بیش از ۴۵ کیلوگرم اضافه وزن دارد. مانند هر جراحی دیگری، بای پس معده نیز در کنار مزایای فراوان، معایبی نیز دارد که در این قسمت به یکی از شایع ترین عوارض عمل بای پس معده یعنی نشت آناستوموز می پردازیم.
علائم نشتی بای پس معده
نشتی ممکن است در هر یک از آناستوموز ها یه وجود آید. نشت آناستوموز بسته به نوع جراحی (باز یا لاپاراسکوپی) در ۱.۵ تا ۶ درصد از عمل های بای پس اتفاق می افتد. نشت آناستوموز ممکن است طی چندین هفته پس از جراحی بروز پیدا کند اما اکثر نشت ها طی ۳ روز پس از جراحی ایجاد می شوند.علائم و نشانه های نشتی بای پس چیست؟
· افزایش سرعت ضربان قلب
· تب
· معده درد
· ترشح از جای زخم
· حالت تهوع و استفراغ
· درد در شانه سمت چپ
· کاهش فشار خون
· کاهش تولید ادرار
بر خلاف شایعات رایج درباره جراحی لاغری، این جراحی امروزه بسیار ایمن و کم خطر انجام می شود. همچنین اکنون جراحی های لاغری بر خلاف گذشته که به دلیل استفاده از روش های باز و تهاجمی بسیار چالش برانگیز تر بود، به روش لاپاراسکوپی که جدیدترین روش جراحی لاغری است. در ادامه به توضیح برخی از کم تهاجم ترین و ایمن ترین جراحی های لاغری می پردازیم:
۱. اسلیو معده (آستینی کردن معده)
جراحی اسلیو معده عبارت است از برداشتن حدود ۸۰ درصد از معده که شامل قسمت تولید کننده هورمون گرسنگی(گرلین) نیز می باشد. معده باقی مانده بخیه زده می شود و شکلی باریک و دراز مانند موز یا آستین پیدا می کند.
· نحوه کاهش وزن: با کوچک شدن حجم معده و از بین رفتن هورمون گرسنگی بیمار کالری بسیار کمتری دریافت کرده و وزن وی به طرز چشمگیری کاهش پیدا می کند.
· میزان کاهش وزن تقریبی: اکثر بیماران پس از اسلیو معده حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از وزن اضافی خود را طی ۶ تا ۱۲ ماه و ۵۰ تا ۷۰ درصد از آن را طی ۲ سال از دست خواهند داد. سرعت کاهش وزن در این جراحی نسبت به بای پس معده کمتر است که همین موجب کاهش احتمال افتادگی پوست پس از جراحی لاغری می شود.
2. حلقه معده
حلقه قابل تنظیم معده شامل قرار دادن یک بند یا حلقه به دور بخش فوقانی معده و تشکیل یک کیسه کوچک بالای حلقه می باشد. بخش تحتانی معده در زیر حلقه قرار خواهد گرفت. حلقه معده جراحی کم تهاجمی است و به روش لاپاراسکوپی انجام خواهد شد
· نحوه کاهش وزن: حلقه معده با محدود کردن معده، کاهش احساس گرسنگی و کاهش سرعت هضم غذا به کاهش وزن فرد کمک می کند. این حلقه قابل تنظیم بوده و می توان بعد ها آن را از بدن خارج کرد.
· میزان کاهش وزن تقریبی: بیمار ۵۰ درصد از وزن اضافی بدن خود را طی دو سال از دست خواهد داد.
3. بای پس معده
بای پس معده جزء جراحی های کم تهاجمی است زیرا به روش لاپاراسکوپی انجام می شود. طی این جراحی، قسمتی از معده بای پس و کنار گذاشته می شود و بخش باقی مانده معده بخیه زده می شود. در عین حال قسمتی از روده کوچک نیز بریده شده و به معده جدید متصل می شود.
· نحوه کاهش وزن: بیمار پس از بای پس معده بسیار سریع تر از قبل احساس سیری می کند. همچنین به دلیل تغییر مسیر عبوری غذا از روده، میزان کالری و مواد غذایی کمتری به بدن جذب می شود.
· میزان کاهش وزن تقریبی: ۶۵ تا ۸۰ درصد وزن اضافه بدن طی ۱۸ ماه کاهش خواهد یافت.
بیشتر جراحی های لاغری جای بخیه های کوچک ( در صورت انجام لاپاراسکوپی) یا بزرگی(در صورت انجام جراحی باز) را از خود به جا می گذارند. جراحی لاغری در واقع راه حلی نهایی برای کاهش وزن است. با استفاده از انواع جراحی های لاغری مانند اسلیو معده، بای پس معده، حلقه معده و روش های دیگر می توان رویه زندگی فرد را برای دستیابی به وزنی ایده آل تغییر داد..در ادامه به توضیح انواع برش های ممکن برای جراحی لاغری می پردازیم
تک برش در جراحی لاپاراسکوپی (استفاده از یک برش کوچک که معمولا در ناف ایجاد می شود.)
لاپاراسکوپی استاندارد که با ایجاد ۳ تا ۵ برش کوچک در شکم همراه است.
جراحی باز که طی این روش قدیمی برشی بزرگ سرتاسر شکم ایجاد می شود.
اندازه هر یک از این برش ها بستگی به نوع جراحی لاغری بیمار و موقعیت هر برش در شکم دارد.
انواع جای بخیه در جراحی لاغری
تعداد برش های ایجاد شده روی شکم تا حد بسیاری به تجربه جراح لاغری بستگی دارد. بسیاری از جراحان ماهر در صورتی که بیمار رژیم غذایی لازم را در مدت قبل از جراحی لاغری رعایت کرده باشد، لزومی به ایجاد برش های زیاد نمی بینند.
جراحی لاپاراسکوپی تک برشی
برای جراحی تک برشی، جراح تنها یک برش لاپاراسکوپی ایجاد می کند که معمولا با ناف پوشانده می شود. این روش برای افرادی که خواستار حداقل جای بخیه هستند، بسیار مناسب می باشد.
روش نرمال جراحی لاپاراسکوپی ( ۳ تا ۵ برش)
این روش تک برشی نیست و اکثرا در جراحی اسلیو معده استفاده می شود. به طور کلی۳ تا ۵ (به اندازه های ۵mm تا نهایتا ۱۲mm) برش روی شکم ایجاد می شود و ابزار های لاپاراسکوپی از داخل آنها عبور کرده و وارد بدن خواهند شد. در این نوع جراحی، خوب شدن سریع زخم رابطه مستقیم با سلامت فرد دارد.
جراحی باز
در این روش جراح برشی سرتاسر شکم ایجاد می کند تا به ارگان های شکمی دسترسی پیدا کند. پس از انجام عمل جراحی لازم است کل شکم بخیه و بسته شود. این نوع جراحی که امروزه کمتر از آن استفاده می شود.
باید ها در جلوگیری از ماندن جای بخیه
· بخیه کردن برش ها
· پوست شکم را مرطوب نگه دارید
· اجتناب از تابش نور خورشید
· ماساژ جای زخم
· چک کردن مداوم زخم برای اطلاع از علائم عفونت
شستشوی زخم بخیه
در صورتی که جای زخم بخیه شده باشد، می توان پس از ۴۸ ساعت از اتمام جراحی لاغری به حمام رفت. از آنجایی که در این مدت بافت پوششی ترمیمی روی زخم تشکیل شده، بنابراین آب و باکتری ها نمی توانند به درون زخم نفوذ کنند و استحمام با بخیه بلامانع است
علت بازگشت وزن پس از جراحی لاغری چیست؟
عوامل مختلفی در احتمال بازگشت وزن پس از جراحی لاغری تاثیرگذار هستند، که عبارتند از:
وزن سابق
شاید به نظر برسد که کاهش وزن قبل از عمل لاغری بی فایده است، اما اینطور نیست. کاهش مقداری از وزن قبل از جراحی لاغری باعث می شود عوارض اسلیو معده، ساسی بای پس یا دیگر انواع جراحی لاغری کمتر شود و علاوه بر این شاخص توده بدنی(BMI) نیز کاهش بیشتری داشته باشد. هر چقدر شاخص توده بدنی فرد قبل از جراحی کمتر باشد، احتمال کاهش وزن بیشتر، و بازگشت وزن وی کمتر خواهد بود
اعتیاد به الکل یا مواد مخدر
بی شک می توان انتظار داشت که مصرف کنندگان مواد مخدر به عادات قبلی خود بازگردند.
بینداشتن حامی و پشتیبان
بیمار در صورت نداشتن حامی در میان اعضای خانواده، دوستان یا اطرافیان پس از مدتی سست شده و اراده ی خود را از دست می دهد. همچنین مراجعه به روانشناس و گرفتن مشاوره می تواند برای سلامت جسمی و روانی پس از جراحی لاغری بسیار مفید باشد.
وضعیت روانی پس از جراحی لاغری
افزایش تمایل به غذا خوردن و کاهش احساس شادی پس از جراحی لاغری می تواند مستقیما بر افزایش وزن بیمار تاثیر گذارد. اعتیاد به غذا نیز یکی دیگر از دلایل افزایش و بازگشت وزن پس از جراحی لاغری می باشد.
جلوگیری از بازگشت وزن پس از جراحی لاغری
عادات غذایی سالم
پس از جراحی لاغری بسیاری از بیماران، شاهد کاهش وزن سریع خود هستند. به مرور زمان سرعت کاهش وزن کمتر شده و بیماران ممکن است در این مدت از رژیم غذایی خود پیروی نکرده و ناپرهیزی کنند. همین امر موجب افزایش یا بازگشت وزن پس از جراحی لاغری خواهد شد. داشتن نظم و انضباط در پیروی از رژیم غذایی بعد از جراحی لاغری و عادات غذایی صحیح می تواند از بازگشت وزن پس از جراحی لاغری جلوگیری کند.
ملاقات منظم با پزشک
پس از جراحی لاغری، بیمار باید به طور منظم با پزشک یا جراح لاغری خود ملاقات داشته باشد تا بتواند با دقت بیشتری اهداف خود را دنبال کند. به غیر از این افراد، بهتر است با یک متخصص یا کارشناس تغذیه و یک مشاور نیز ملاقات داشته باشید
تحرک بیشتر
هر چه تحرک بیشتری داشته باشید، بدنتان در سلامت بیشتری خواهد بود. اضافه کردن فعالیت های فیزیکی و ورزش پس از جراحی لاغری به برنامه روزانه، موجب زیبایی بیشتر فرم بدنتان خواهد شد. می توانید ابتدا با پیاده روی شروع کنید و هدف های کوچک و قابل دستیابی برای خود تعیین کنید. بهتر است تمرین های مقاومتی را نیز در ورزش خود بگنجانید تا سوخت و ساز بدن را در سطح بالایی نگه دارید.
لاپاراسکوپی یا (Laparoscopy) به یک فرآیند و پروسه جراحی گفته میشود که برای تشخیص و درمان اختلالات، مشکلات و بیماری های اندام های داخل شکم و حفره لگن مورد استفاده قرار میگیرد
چرا و در چه مواقعی از لاپاراسکوپی استفاده میشود؟
از این پروسه علاوه بر درمان شرایط پزشکی مختلف، به منظور تشخیص مشکلات، اختلالت و بیماری های حفره شکم و حفره لگن استفاده میشود. زمانی که پزشکان و متخصصان نتوانند با تست های رایج تشخیصی (مثل سی تی اسکن یا سونوگرافی) مشکل بیمار را تشخیص دهند، میتوانند با کمک این عمل به مشاهده دقیق موضع داخل شکم و لگن پرداخته و با دید بهتری به جستجوی مشکلات و علل احتمالی بیماری شخص بپردازند. از این عمل به منظور درمان مشکلات زیر نیز استفاده میشود:
· برداشتن آپاندیس ملتهب
· درمان و برداشتن کیسه صفرا به دنبال عفونت شدید، تشکیل سنگ یا ترکیدن آن
· درمان جراحی مشکلات کبد و لوزالمعده، روده های بزرگ و کوچک،طحال، معده و سایر ارگان های لگن و شکم
· انجام عمل لاغری اسلیو معده
· عمل لاغری بای پس معده
· عمل بالون گذاری و حلقه
· سایر اعمال جراحی چاقی
در عمل جراحی لاپاراسکوپی چه میگذرد و این عمل چگونه انجام میشود؟
لاپاراسکوپی در اغلب موارد یک پروسه سرپایی است. به این صورت که شما قبل از انجام عمل لازم نیست از قبل (مثلا شب قبل از عمل) در بیمارستان بستری باشید و بعد از اینکه هوشیار شده و مورد ارزیابی قرار گرفتید میتوانید همان روز به خانه بروید.
آماده شدن برای لاپاراسکوپی
قبل از انجام هر عملی بیمار یا مددجو باید خود را برای آن آماده کند. علاوه بر آمادگی روحی و روانی، شخص موظف است تمام ملاحضات و توصیه های پزشک را رعایت کند و موارد زیر را با پزشک خود درمیان بگذارد.
· تمام داروهای مصرفی
· سابقه بستری شدن یا عمل قبلی
· سابقه حساسیت به دارو، ماده غذایی یا شرایط خاص
· سابقه خانوادگی بیماری (مثلا دیابت، چاقی مفرط، بیماری قلبی و عروقی و …)
· هر گونه بیماری که به آن مبتلا بوده یا هستید
قبل از انجام عمل لاپاراسکوپی چه آزمایش هایی باید گرفته شود؟
هرچند که نوع آزمایش های درخواستی باید توسط پزشک جراح شما (برای مثال جراح لاغری ) و بر اساس وضعیت شما مشخص شود، اما به طور معمول ممکن است لازم باشد آزمایش ها و تست های زیر را انجام دهید:
· تست خون (شمارش کامل سلول های خونی)
· آزمایش ادرار
· الکتروکاردیوگرام قلب (نوار قلب)
· اشعه ایکس از قفسه سینه
· سونوگرافی با امواج اولتراسونیک
· Ct یا همان سی تی اسکن
· در برخی موارد ام آر آی