درمان چاقی مفرط با جراحی لاپاراسکوپی

درمان چاقی با جراحی لاپاراسکوپی، معمولا برای افرادی توصیه می شود که اضافه وزن شدید داشته باشند. در جراحی لاپاراسکوپی از یک تلسکوپ مخصوص (لاپاراسکوپ) استفاده می شود که به وسیله ی آن می توان معده را از طریق یک برش کوچک در شکم مشاهده کرد.

چاقی مفرط یعنی چه؟

چاقی مفرط یعنی وزن یک فرد حداقل ۱۰۰ پوند یا ۴۵.۵ کیلوگرم از وزن ایده آل خود بیشتر باشد این مشکل با بیماری های خطرناکی مثل فشار خون، دیابت، بیمارهای عروقی و … مرتبط است.یکی از دقیق ترین معیار ها برای سنجش چاقی، استفاده از مقیاس شاخص توده بدنی یا BMI است.

·         BMI کمتر از ۱۸٫۵ = کمبود وزن

·         BMI بین ۱۸٫۵ تا ۲۴٫۹ = طبیعی

·         BMI بین ۲۵ تا ۲۹٫۹ = اضافه وزن

·         BMI برابر ۳۰ و بیشتر = چاق

دلایل چاقی مفرط

دلایل چاقی مفرط به سختی قابل تشخیص است. احتمالا عوامل زیادی در ایجاد این مشکل نقش دارد. در یک فرد چاق، نقطه ی تنظیم ذخیره ی انرژی، بسیار بالاست.

علت چاقی مفرط به احتمال زیاد ترکیبی از عوامل ژنتیکی، روانی، محیطی، اجتماعی و اثرات فرهنگی است که متقابلا ناشی اختلالات پیچیده است.

 روش های درمان چاقی مفرط

درمان دارویی

در سال ۱۹۹۱، موسسه ی ملی بهداشت اعلام کرد که برای درمان چاقی مفرط هیچ کدام از روش های غیر جراحی در دراز مدت کارآمد نیست، بجز در موارد خیلی نادر. علاوه بر این مشاهدات نشان داده است همه افرادی که با روش های غیر جراحی اقدام به درمان چاقی مفرط کرده اند، در طول مدت ۵ دوباره وزن از دست داده ی خود را سال به دست آورده اند.

درمان به وسیله جراحی

در طول ۴۰-۵۰ سال گذشته جراحی های متعددی برای کاهش وزن طراحی شده است. عمل هایی که اکثر جراحان با آنها آشنایی دارند عبارتند از:

حلقه ی معده (قابل تنظیم و غیر قابل تنظیم)

گذاشتن حلقه ی معده عبارتست از بستن یک کمربند نیم اینچی (تقریبا ۱.۳ سانتی متر) دور قسمت بالایی معده که با اینکار یک کیسه ی کوچک و یک مجرای ورودی ثابت به سمت معده ی پایینی ایجاد می شود.

بای پس معده به روش Roux-en-Y

در روش بای پس، معده را تقسیم می کنند و به وسیله ی آن یک کیسه ی کوچک از بافت معده درست می کنند. کیسه کوچک جدید به ابتدای روده ی کوچک شما وصل می شود و به صورت یک اندام Y شکل در می آید.

اسلیو معده

در روش اسلیو معده، قسمتی از معده توسط جراح لاغری جدا شده و از بدن خارج می شود. در این صورت قسمت باقی مانده ی معده شبیه یک لوله خواهد شد. این معده ی کوچک جدید نمی تواند غذای زیادی را در خود نگه دارد علاوه بر این باعث می شود که هورمون مربوط به اشتها کمتر تولید شود و شما تمایل کمتری به غذا خوردن داشته باشید.

کامل‌ترین توضیح درباره عمل بای پس معده

عمل بای پس معده چیست؟

بای پس معده یا دور زدن معده، یک نوع عمل جراحی لاغری است که به منظور لاغری یا کاهش وزن دائمی انجام می‌شود. بای پس یکی از محبوب ترین و رایجترین روش های لاغری دنیا است.

اصلا هدف از انجام عمل بای پس معده چیه؟

اگر بعد از ورزش کردن و امتحان کلی رژیم غذایی مختلف لاغری نتوانسته اید لاغر شوید. و همچنان با طیف وسیعی از بیماری های مرتبط با چاقی همراه هستید، بهتر است به فکر انجام عمل لاغری بای پس معده باشید. زیرا هدف اصلی این عمل ریشه کن کردن چاقی برای همیشه است.

چه کسی باید زیر تیغ جراحی بره؟ منم چاقم! آیا منم می‌تونم عمل بای پس معده انجام بدم؟

انجام این عمل برای هر کسی مناسب نیست. هر کسی که قصد انجام عمل جراحی بای پس را داشته باشد، باید واجد شرایط آن باشد. اما واقعا چه کسی و با چه ویژگی هایی واجد شرایط این عمل لاغری است؟

افرادی که یکی از ویژگی های زیر را داشته باشند میتوانند کاندید انجام عمل باشند:

·         کسی که شاخص توده بدنی اش یا (BMI) 40 یا بالاتر از 40 است، یعنی به شدت چاق باشد (لطفا برای درک بهتر این مقاله و برای اینکه بدونید BMI چیه، چه کاربردی داره و چطوری محاسبه میشه به این صفحه یه سر بزنید)

·         کسی که شاخص توده بدنی اش بین 35 تا 39.9 باشد و همزمان به یک مشکل، بیماری یا اختلال جدی مثل دیابت نوع دو، آپنه خواب یا فشار خون بالا مبتلا باشد.

·         و در موارد بسیار نادر کسی که شاخص توده بدنی اش بین 30 تا 34 باشد و مشکل جدی در رابطه با وزنش داشته باشد

چطوری خودم رو برای عمل بای پس معده آماده کنم؟

اگر واجد شرایط انجام بای پس معده باشید، تیم جراحی شما، در مورد نحوه آماده سازی‌تان برای انجام عمل به شما دستورالعمل هایی ارائه خواهند داد. برای مثال شما باید حتما پیش از انجام عمل تعدادی آزمایش و تست مختلف را انجام داده و به جراح لاغری خودتان تحویل دهید. به طور خلاصه قبل از عمل باید اقدامات زیر را انجام دهید:

در طول عمل چه اتفاقی می افته؟

عمل بای پس معده به دو صورت مختلف انجام میشود:

·         روش باز

·         روش لاپاراسکوپی

جراح لاغری در روش باز یک برش بزرگ در شکم شما ایجاد میکند تا به داخل شکم دسترسی پیدا کند. در روش لاپاراسکوپی هم تنها چند برش کوچک در حد کمتر از 2 سانتی متر در بخش های مختلف شکم ایجاد میشود و عمل با ابزار محصوص لاپاراسکوپی انجام داده میشود.

نتایج عمل جراحی بای پس معده

بای پس معده می تواند در یک بازه زمانی منطقی ده ها کیلوگرم از وزن شما را کم کند. البته میزان وزنی که از دست میدهید بستگی به سبک زندگی و رژیم غذایی که در نظر میگیرد نیز دارد

کاهش وزن تنها فایده عمل بای پس معده نیست، با انجام این عمل شانس شما برای بهیود مشکلاتی مثل دیابت نوع 2، بیماری های قلبی، کلسترل بالا و …. نیز به شدت افزایش میابد. 

شکست جراحی لاغری – آیا ممکن است جراحی لاغری موفقیت آمیز نباشد؟

جراحی های لاغری ممکن است همیشه آنطور که انتظار داریم، موفقیت آمیز نباشند. در صورتی که یک عامل در حین یا پس از جراحی خوب پیش نرود، می تواند منجر به شکست جراحی لاغری شود.

با وجود مزایای بیشمار جراحی های لاغری، گاهی عوارض بلند مدتی با خود به همراه دارند. طبق تحقیقات انجام شده در این زمینه، جراحی لاغری باز، می تواند عوارض جانبی متعددی داشته باشد مانند درد شدید پس از جراحی، بازگشت کند تر به فعالیت های روزانه، افزایش احتمال نیاز به در آوردن تحال و بیماری های شکمی.

با این وجود، درمان چاقی با روش لاپاراسکوپی هم می تواند عوارضی مانند خونریزی دستگاه گوارش، مشکل در گوارش غذا، چسبندگی روده یا انسداد آن بعد از عمل را داشته باشد. تاثیرات بلند مدت دیگری مانند سندروم دامپینگ که موجب اسهال، حالت تهوع، استفراغ، تشکیل سنگ کیسه صفرا، التهاب کیسه صفرا، فتق، کاهش قند خون ، سوء تغذیه سوراخ شدن معده، زخم، حالت تهوع و باز شدن خط بخیه در کیسه معده می توانند اتفاق بیافتند.

برای اصلاح یا جلوگیری از شکست جراحی لاغری چه باید کرد؟

اولین قدم برای جلوگیری از شکست جراحی لاغری باید قبل از جراحی انجام شود. جراحی لاغری انواع مختلفی دارد مانند بای پس معده، حلقه معده، اسلیو معده با یا بدون سوییچ عثنی عشری که ممکن است تمامی آنها برای یک بیمار مناسب نباشند. بسیاری از بیماران در انتخاب بین  اسلیو معده و بای پس معده دچار مشکل می شوند؛ به همین دلیل مشورت با یک جراح لاغری ماهر در انتخاب یکی از روش های فوق، اولین اقدام برای جلوگیری از شکست جراحی لاغری است.

جراحی اصلاحی بای پس معده

طبق آمار، ۵ تا ۱۰ درصد از بیمارانی که عمل لاغری انجام داده اند ، به دلیل افزایش وزن یا عدم کاهش وزن، نیازمند جراحی اصلاحی هستند. برخی از این بیماران می توانند از روش های غیر جراحی مانند مشاوره های تغذیه، گروه های حامی، مشاوره های روانی یا درمان های اصلاح رفتاری کمک بگیرند.

با جراحی اصلاحی می توان بای پس معده را به اسلیو معده (با یا بدون سوییچ عثنی عشری) تبدیل کرد و یا به آن حلقه قابل تنظیم  اضافه کرد.

جراحی اصلاحی حلقه معده

تقریبا  ۱۰ درصد از بیماران طی دو سال پس از جراحی حلقه معده نیازمند جراحی اصلاحی می شوند. شایع ترین مشکل این نوع جراحی لاغری، لغزش یا سُر خوردن حلقه معده است. در این صورت می توان طی جراحی اصلاحی بند را تعویض کرد و یا از نوع دیگری از عمل لاغری استفاده کرد.

جراحی اصلاحی اسلیو معده

در سال های ابتدایی جراحی لاغری، اسلیو معده مرحله ی اول سوییچ عثنی عشری انجام می گرفت که در آن بخشی از روده برداشته می شد. از آنجایی که بیماران توانستند میزان وزن قابل توجهی را با اسلیو معده کم کنند، کم کم این روش به تنهایی به نوعی عمل لاغری تبدیل شد.

با این حال اگر بیماران پس از اسلیو معده نیز نتوانند کاهش وزن دلخواه خود را داشته باشند، می توان به عنوان جراحی اصلاحی از سوییچ عثنی عشری استفاده کرد. 

مراحل جراحی اسلیو معده

مرحله اول: ارزیابی اولیه

اولین قدم قبل از تصمیم گرفتن و شروع مراحل جراحی اسلیو معده این است که مطمئن شوید آیا کاندید مناسبی برای جراحی لاغری هستید یا خیر؟ سازمان جهانی سلامت چندین معیار برای انتخاب این کاندید تعیین کرده است که جراح لاغری و موسسه بیمه با توجه با این معیار ها فرد را ارزیابی می کنند.

مرحله دوم: پیدا کردن جراح لاغری

پس از کاندید شدن برای جراحی اسلیو معده باید از جراح لاغری مورد نظر خود وقت مشاوره اولیه دریافت کنید. همچنین می توانید با افرادی که قبلا این جراحی را داشتند، صحبت کنید. در طول جلسه مشاوره، جراح لاغری توضیحاتی درباره نحوه انجام عمل، روش های موجود برای جراحی لاغری، هزینه عمل جراحی لاغری و معایب و مزایای هر یک به بیمار می دهد.

مرحله سوم: مراجعه به متخصص تغذیه

بخشی از اهداف بلند مدت بیمار، تغییر رژیم غذایی پس از جراحی لاغری است. متخصص تغذیه رژیم جدیدی را برای بیمار تعیین می کند که باید قبل و بعد از جراحی اسلیو معده رعایت شود. علاوه بر این از بیمار خواسته می شود که قبل از جراحی ورزش را نیز بر اساس توانایی و شرایط سلامت خود، آغاز کند.

مرحه چهارم: رسیدن به هدف کاهش وزن قبل از جراحی لاغری

در برخی موارد ممکن است جراح لاغری به بیمار پیشنهاد کند که قبل از جراحی لاغری کمی وزن کم کند. هر میزان وزنی که قبل از جراحی کم می کنید نشان دهنده ی اراده شما برای کاهش وزن می باشد. علاوه بر آن، کاهش وزن قبل از جراحی لاغری می تواند خطرات عمل را بسیار کاهش دهد.

مرحله پنجم: در حین جراحی

اسلیو معده معمولا با روش لاپاراسکوپی و برش های کوچک روی شکم انجام می شود. این روش در مقایسه با جراحی باز مزایای بسیاری دارد. این مزایا شامل بهبود سریع، کاهش درد، خونریزی، جراحت و کوتاه بودن دوره نقاهت عمل اسلیو معده می باشد.

جراح ۲ تا ۵ برش کوچک روی شکم بیمار ایجاد می کند و لاپاراسکوپ و دیگر ابزار جراحی از طریق این سوراخ ها وارد شکم و معده بیمار می شوند.

مرحله ششم: پس از جراحی لاغری

پس از گذراندن مراحل جراحی اسلیو معده ، بیمار احتمالا بین یک تا دو روز در بیمارستان بستری می شود. ممکن است معده تا چند روز ملتهب و دردناک باشد که پزشک در این دوره برای تسکین درد مسکن تجویز می کند.

می توانید یک روز پس از جراحی مصرف مایعات رقیق را آغاز کنید. جراح رژیم غذایی بخصوصی به شما می دهد که پیروی از آن بسیار مهم است. در ابتدا کمی طول می کشد که معده جدید تان به جامدات عادت کند. به این ترتیب طی دو هفته اول پس از جراحی لاغری، رژیم غذایی تنها به مایعات محدود می شود و پس از هفته دوم غذاهای نیمه جامد، پوره ای، و کم کم جامد وارد رژیم غذایی بعد از عمل اسلیو معده خواهند شد.

نشتی اسلیو معده به چه معناست؟

نشتی معده یکی از عوارض اسلیو معده محسوب می شود و به معنی وجود سوراخ یا درز کوچکی در کیسه ی جدید معده و خروج شیره گوارشی از معده به درون شکم می باشد.

علائم نشتی اسلیو معده کدامند؟

برخی از شایع ترین علائم و نشانه های نشتی اسلیو معده عبارت است از:

·         افزایش ضربان قلب

·         تنگی نفس

·         درد در ناحیه شکم

·         درد در قفسه سینه

·         شانه درد

·         سرگیجه

·         تب

·         احساس بیماری و نگرانی

در صورتی که پس از جراحی اسلیو معده به هر یک از علائم نشتی اسلیو معده دچار شدید سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.

تشخیص و درمان نشتی اسلیو معده

تشخیص نشتی اسلیو معده از طریق آزمایش دستگاه گوارش فوقانی(GI) یا سی تی اسکن انجام می شود. در هر دو روش بیمار مایعی به نام کنتراست می نوشد و سپس از طریق عکس های ایکس ری مشخص می شود که آیا کنتراست از معده نشت کرده یا خیر. اگر بیمار علائم نشتی در اسلیو معده را داشته باشد ولی آزمایشات چیزی نشان ندهند، ممکن است جراح لاغری دستور یک عمل اورژانسی را برای پیدا کردن نشتی بدهد.

نشتی بای پس معده

بای پس معده یکی از متداول ترین جراحی های لاغری است. طی جراحی بای پس معده، بخش پایینی معده کنار گذاشته می شود و تنها قسمت بالای معده باقی می ماند. بخش اول روده کوچک بریده می شود. ابتدای آن به کیسه جدید معده متصل می شود که به این نقطه تلاقی، یک آناستوموز می گویند. انتهای این لوله نیز به بقیه روده کوچک وصل می شود و یک آناستوموز  دیگر می سازد.

جراح لاغری در صورتی  عمل بای پس معده را توصیه می کند که بیمار دارای شاخص توده بدنی(BMI) 40 به بالا و یا ۳۵ به بالا به همراه بیماری های مرتبط با چاقی باشد. شاخص توده بدنی بالای ۴۰ به این معناست که فرد بیش از ۴۵ کیلوگرم اضافه وزن دارد. مانند هر جراحی دیگری، بای پس معده نیز در کنار مزایای فراوان، معایبی نیز دارد که در این قسمت به یکی از شایع ترین عوارض عمل بای پس معده یعنی نشت آناستوموز می پردازیم.

علائم نشتی بای پس معده

نشتی ممکن است در هر یک از آناستوموز ها یه وجود آید. نشت آناستوموز بسته به نوع جراحی (باز یا لاپاراسکوپی) در ۱.۵ تا ۶ درصد از عمل های بای پس اتفاق می افتد. نشت آناستوموز ممکن است طی چندین هفته پس از جراحی بروز پیدا کند اما اکثر نشت ها طی ۳ روز پس از جراحی ایجاد می شوند.علائم و نشانه های نشتی بای پس چیست؟

·         افزایش سرعت ضربان قلب

·         تب

·         معده درد

·         ترشح از جای زخم

·         حالت تهوع و استفراغ

·         درد در شانه سمت چپ

·         کاهش فشار خون

·         کاهش تولید ادرار